Η κήρυξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου βρήκε ακόμη την Κύπρο κάτω από το Βρετανικό αποικιακό καθεστώς. Μετά την εξέγερση του Οκτώβρη του 1931, που είναι γνωστή ως τα Οκτωβριανά, οι Έλληνες της Κύπρου περνούσαν δύσκολες μέρες, λόγω των ανελεύθερων δικτατορικών μέτρων που εφαρμόστηκαν κατά τη δεκαετία του 1930-1940, που έμεινε γνωστή ως περίοδος της Παλμεροκρατίας. Τα μέτρα αυτά, σε συνδυασμό με την ανεργία, την ανομβρία και τη φτώχεια, έφεραν σε απόγνωση τους κατοίκους.
Παρόλη όμως τη δυστυχία και τα πολλά προβλήματα, μόλις άρχισε ο πόλεμος την 1 Σεπτεμβρίου 1939 και οι Βρετανοί, επικαλούμενοι τα πατριωτικά αισθήματα των Κυπρίων, τους κάλεσαν να καταταγούν στον Αγγλικό στρατό, αυτοί με προθυμία τάχθηκαν στο πλευρό τους. Έτσι, τον Οκτώβριο του 1939, ένα μήνα μετά την έναρξη του πολέμου, άρχισε να οργανώνεται το Κυπριακό Σύνταγμα, στο οποίο τελικά εντάχθηκε μεγάλος αριθμός Κυπρίων. Η ξεχωριστή αξία και σημασία του Κυπριακού Συντάγματος στον Αγγλικό στρατό αποδίδεται στο γεγονός ότι αυτό απαρτιζόταν από εθελοντές.
Αρχικά η ένταξη των Κυπρίων στο Κυπριακό Σύνταγμα γινόταν κυρίως για οικονομικούς λόγους, όμως, μετά το «ΟΧΙ» και την επίθεση της Ιταλίας εναντίον της Ελλάδας και με την παρότρυνση του Αρχιεπισκόπου Λεοντίου, οι Κύπριοι άρχισαν εθελοντικά να συρρέουν και να πυκνώνουν τις τάξεις του Κυπριακού Συντάγματος για να πολεμήσουν παρά το πλευρό της Ελλάδας που είχε στο μεταξύ εισέλθει στον πόλεμο. Οι Έλληνες της Κύπρου πίστευαν ότι μετά τον πόλεμο και τη νίκη των συμμάχων, αυτοί θα βοηθούσαν την πατρίδα τους να ελευθερωθεί από τον αποικιακό ζυγό, όμως οι ελπίδες απέβησαν τελικά μάταιες και οι υποσχέσεις των διαφόρων άνευ αντικρίσματος.
Στο Κυπριακό Σύνταγμα από την έναρξη του πολέμου το 1939 μέχρι τον Απρίλιο του 1945 κατατάγηκαν 12,250 εθελοντές με αριθμούς CY/1 μέχρι CY/4999 και CY15001 μέχρι CY/22251. Μετά τη λήξη του πολέμου και πριν τη διάλυση του Κυπριακού Συντάγματος το 1950, κατατάγηκαν άλλοι 2,091 με αριθμούς CY/22252 μέχρι CY/ 24342. Συνολικά δηλαδή το Κυπριακό Σύνταγμα απαρτιζόταν από 14,341 Κύπριους εθελοντές. Εξάλλου η Κυπριακή Εθελοντική Δύναμη απαρτιζόταν συνολικά από 4,980 εθελοντές, ήτοι 4,390 που κατατάγηκαν στην Κύπρο και επιπρόσθετος αριθμός περίπου 590 που κατατάγηκαν στην Αίγυπτο. Τέλος το Γυναικείο Σώμα απαρτιζόταν από 778 Κυπρίες που κατατάγηκαν ως εθελόντριες στη Βοηθητική Στρατιωτική Υπηρεσία, καθώς και στη Βασιλική Αεροπορική Δύναμη. Εκτός από τους πιο πάνω, ένας αριθμός 5,000 - 7,000 Κυπρίων κατατάγηκε σε μονάδες του Αγγλικού στρατού στην Αγγλία, όπως το Βασιλικό Ναυτικό και η Βασιλική Αεροπορία.
Το Κυπριακό Σύνταγμα πρόσφερε υπηρεσίες σε πολλά και διάφορα μέτωπα, όπως στη Γαλλία, στην Αφρική, στη Μέση Ανατολή, στην Ελλάδα και στην Ιταλία. Παντού απέσπασε επαίνους και συγχαρητήρια για την πειθαρχία, τη γενναιότητα και την αυτοθυσία των εθελοντών Κυπρίων που το απάρτιζαν. Το τίμημα ήταν 600 νεκροί που είναι θαμμένοι σε 49 κοιμητήρια, τα οποία βρίσκονται σε 18 χώρες, μάρτυρες ότι η Κύπρος ποτέ δεν έπαυσε να αγωνίζεται για την ελευθερία. Από το σύνολο των νεκρών, μόνο για τους 338 υπάρχουν στοιχεία για τον τόπο και την ημερομηνία ταφής τους.
Περίπου 1620 Κύπριοι συνελήφθηκαν και κρατήθηκαν αιχμάλωτοι πολέμου σε δέκα στρατόπεδα συγκέντρωσης, έξι στη Γερμανία και ανά ένα στο Βέλγιο, Τσεχοσλοβακία, Γιουγκοσλαβία και Ιταλία. Από τους αιχμαλώτους, 35 πέθαναν από τις στερήσεις, τις κακουχίες και τις σκληρές συνθήκες καταναγκαστικής εργασίας, ενώ άλλοι εκτελέστηκαν. Μεταξύ των αιχμαλώτων πολέμου ήταν και ο Σολωμός Χρίστου (Μίκης) από τη Φιλιά, ο οποίος συνελήφθη στην Ελλάδα και μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία, όπου διετέλεσε συγκρατούμενος του τέως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Γλαύκου Κληρίδη.
Στο Κυπριακό Σύνταγμα κατατάγηκαν συνολικά 28 Φιλιώτες, από τους οποίους οι 6 υπηρέτησαν εκτός Κύπρου προσφέροντας τις υπηρεσίες τους σε διάφορα μέτωπα. Αυτοί είναι οι Σολωμός Χρίστου (Μίκης), Σολωμός Ανδρέα (Κοκκινοτριμιθιά), Νίκος Θεοδώρου, Ανδρέας Κυριάκου Τσαγκάρης, Χριστόδουλος Χατζηπέτρου και Ανδρέας Χρίστου (Ττοούλα). Κατάλογος με τα στοιχεία όλων των Φιλιωτών που υπηρέτησαν ως εθελοντές στο Κυπριακό Σύνταγμα φαίνεται πιο κάτω.
Κατάλογος Φιλιωτών στο Κυπριακό Σύνταγμα